سنگ لاجورد

سنگ لاجورد یا لاپیس لازولی (به انگلیسی Lapis Lazuli)، سنگی نیمه قیمتی با رنگ آبی متمایل به رنگ نیلی تا بنفش با درجه سختی 5 – 5.5 در مقیاس موس می باشد که به طور نسبی به حرارت، فشار، محلول های گرم، اسیدها و محلول های قلیایی بسیار حساس می باشد.

لاجورد تورق نداشته و شکستگی آن نامنظم و وزن مخصوص آن هرچه درصد پیریت بیشتر باشد بین 2.7 تا 2.9 متغیر است. لاپیس لازولی بصورت اوپاک به نظر می رسد. و جلای آن شیشه ای تا مومی شکل می باشد. پدیده چند رنگی نداشته و ایدیوکروماتیک است. و همچنین فلورسانس در آن اغلب خنثی است.

تاریخچه سنگ لاجورد

لاجورد سنگی نیمه قیمتی در دوران ایران باستان می باشد. با شکست مادها از تیکالت پلیسر سوم، پادشاه آشور در قرن هفتم قبل از میلاد، غنایمی از جمله الجورد (ده تن) به دست آمد. و کتیبه های آشوری به آن اشاره نموده اند. در دورە هخامنشیان، لاجورد را کپوتکه می نامیدند. در کتیبە بنیاد کاخ داریوش کبیر در شوش، هر یک از مصالح لازم برای ساختمان کاخ و منشا آن ها نام برده شده است.

تشخیص لاجورد

لاجورد در تعریف آن سنگی از ترکیب 25 – 40 درصد لازوریت، کلسیت و پیریت. این سنگ یک سیلیکات فلدسپاتی بوده است. که به دسته سودالیت ها متعلق است. از دیگر ترکیبات در این سنگ می توان به آژیت، دی اکسید استاتیت، میکا و هاینیت اشاره نمود.
این سنگ به راحتی با سنگ های آبی مات دیگر مثل آزوریت و سودالیت اشتباه می شود. ولی آزوریت هم درجه سختی کمتر و هم رنگ تیره تری دارد. همچنین سودالیت نیز در قیاس با لاجورد دارای رنگ کمرنگ تر و دانه های آن در حد مرغوبیت لاجورد نیستند.

رنگ لاجورد

• با اینکه نام انگلیسی لاجورد، سنگ آبی می باشد، رنگ آن می تواند بین آبی سبز کمرنگ تا سبز آبی متوسط و تیره متغیر باشد.
• رنگ آبی آن به خاطر عناصر رنگی گوگردی می باشد.
• بهترین انواع آن سنگ هایی هستند. که رنگ در آن ها یکنواخت و بدون هیچی رگه ای از کلسیت ها باشد.

شفافیت و درخشش لاجورد

سنگی مات می باشد که دارای مقادیر پیریت و کلسیت است. وقتی که این سنگ پولیش می شود. درخشش شیشه ای و یا روغنی به خود می گیرد.

نگه داری سنگ لاجورد

• این سنگ نسبتا سخت بوده. با این حال نسبتا نرم درجه سختی 5-6 است. و از بسیاری سنگ های دیگر نرم تر است.
• این سنگ در صورت نگه داری خوب، سال ها دوام خواهد داشت.
• این سنگ به فشار زیاد و حرارت بالا و مواد شیمیایی شوینده خانگی حساس می باشد.
• از قرار دادن آن در مجاورت سفیدکننده و اسید خودداری کنید.
• هنگام تمیز کردن آن، از آب ولرم و کمی صابون و پارچه یا برس نرم استفاده نمایید. مراقب باشید در صورتی که لاجورد رنگ شده باد برای تمیز کردن آن از این روش استفاده نکنید.
  ابتدا بخشی از سنگ را بشویید و دوام رنگ آنرا بررسی نمایید.
• مانند دیگر سنگ ها، ابتدا صابون روی سنگ را به طور کامل با آبکشی زیاد بزدایید. و بعد آن را به خوبی خشک نمایید.
• قبل از انجام فعالیت های ورزشی، شستن ظرف، فعالیت باغبانی و یا انجام کار خانه، زیورالات مزین به این سنگ را از خود در آورید.
• بهترین راه نگه داری آن در پارچه ای نرم و یا در جعبه طلا و جواهرات پوشیده با پارچه به صورت جداگانه می باشد.

 

گوهر شناسی لاجورد (Lapis lazuli)

• فرمول شیمیایی : سیلیکات آلومینیوم کلسیم سدیوم (Na,Ca)8(AlSiO4)6(S,SO4,Cl)
• ساختار کریستالی : مکعب و متراکم
• رنگ : سبزآبی – آبی – بنفش
• سختی : 5 – 5.5
• ضریب شکست : تقریبا 1.5
• تراکم ( دانسیته ) : 2.7 – 2.9
• کلیواژ یا برگوارگی : نا مشخص (تمایل سنگ برای شکستگی در امتداد یک جهت ترجیحی در سطوح موازی )
• شفافیت : مات
• ضریب شکست : 1.5
• درخشش : کدر
• حالت فلورسانس : قوی
• رنگ خاکه : آبی روشن