آشنایی با سنگ روبی یا یاقوت قرمز
یاقوت سرخ یا سنگ روبی از سنگ های جواهر قیمتی دیگری است که بیشتر به رنگ صورتی تا قرمز تیره و عمیق مشاهده می گردد. نام سنگ یاقوت از کلمه لاتین روبئوس (Rubeus) گرفته شده است. جالب است بدانید که در زبان سانسکریت هند باستان، روبی بعنوان ratnaraj نامیده می شود، که به معنای «پادشاه سنگ های قیمتی» می باشد.
یاقوت سرخ، دومین ماده سخت دنیا پس از الماس می باشد. همچنین جزو گران ترین و زیباترین سنگ های دنیا محسوب می گردد. تا جایی که از گذشته تا حال، نماد ثروت و قدرت بوده. سنگ یاقوت سرخ مانند یاقوت کبود از خانواده کروندوم (Corundum) می باشد. کروندوم به خودی خود تقریبا بی رنگ می باشد و عامل رنگ دهنده در روبی، عنصر کروم می باشد. سایه هایی قهوه ای رنگ در یاقوت سرخ وجود دارد علت آن مقدار خیلی کمی از فلز آهن میباشد که در ساختار این سنگ وجود دارد.
بهترین رنگ روبی رنگ قرمز خالص می باشد که به «خون کبوتر» معروف بوده است. کیفیت رنگ یاقوت سرخ در قیمت و ارزش گذاری آن نقش بسزایی دارد. بطوری که دو یاقوت هم وزن، بر پایه کیفیت رنگشان ممکن است تا ده ها برابر تفاوت قیمت داشته باشند. برای مثال، یاقوت برمه یا یاقوت سرخ سیامی از بهترین یاقوت های سرخ میباشند. در صورتی که یاقوت های هند و آفریقا اصولا کیفیت رنگ پایین تری دارند.
اگر در درون سنگ یاقوت ناخالصی وجود داشته باشد و دانه های ریز سیاه در آن مشاهده شود، این نگین اصل است. نگین یاقوت سرخ بزرگ با کیفیت بالا و بدون نا خالصی خیلی نادر و گران قیمت میباشد. در نتیجه اگر چنین سنگ قرمزی را در ابعاد بزرگ مشاهده نمودید، بدانید که یا یاقوت مصنوعی است یا سنگ گارنت یا لعل (اسپینل) مصنوعی میباشد.
ذخایر اصلی یاقوت در برمه، ویتنام، تایلند، پاکستان، سریلانکا و تانزانیا قابل دستیابی است. که در این میان، معدن موگوک (Mogok) در برمه از مهم ترین معادن میباشد. در این معدن لایه های رسوبی حاوی یاقوت قرمز در عمق چند متری زمین و گاهی هشت متری قرار دارند.
تاریخچه سنگ روبی
در دهه ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ تایلند تامین کننده اصلی یاقوت بوده که در حال حاضر به علت مسائل سیاسی و استراتژیک در بازار خیلی کمیاب می باشند. یاقوت های سرخ ذخایر معدنی اسنیژنُه (Snezhnoe) که در اواخر دهه ۱۹۷۰ کشف گردید. تا زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق در اوایل دهه ۱۹۹۰ و بروز درگیری های منطقه ای فعال بود. هر چند که در حال حاضر نایاب میباشند ولی همچنان یاقوت های تاجیکستان در انواع رنگ های قرمز جزو بهترین ها می باشند. غلظت بالای کروم در این سنگ ها سبب افزایش عمق رنگ قرمز از صورتی به قرمز تیره یا روشن می گردد که تا حدی هم سایه ی ارغوانی دارند.
کیفیت انواع سنگ روبی یا یاقوت سرخ
رنگ اصلی ترین عامل کیفیت روبی و تعیین کننده ی انواع گوناگون آن است. در حقیقت بایستی گفت سه عامل رنگ اصلی (Hue)، درجه تن رنگ (tonal) و اشباعی رنگ (saturation) انواع این سنگ را تعیین می نماید.
رنگ اصلی (Hue) نوع رنگ قرمز را توصیف می نماید. به این معنا که گوهر شما چقدر قرمز است و آیا سایه هایی از رنگ های دیگر همانند آبی، قهوه ای یا زرد در آن وجود دارد یا خیر. هر چه رنگ سنگ قرمزتر باشد، بهتر است و گوهر ارزش بالاتری دارد.
درجه تن رنگ (tonal) به سطح روشنی یا تیرگی قرمز اشاره دارد. بهترین یاقوت ها آن هایی میباشند که خیلی روشن یا خیلی تیره نیستند. اشباعی رنگ (saturation) شدت رنگ یا خلوص اشاره دارد. این قابلیت مشخص می نماید که آیا گوهر دارای رنگی ضعیف، واضح، قوی یا شدید است. مطلوب ترین و پرطرفدارترین یاقوت ها رنگ قرمز خالص و قرمز با تن رنگ آبی بوده که به «خون کبوتر» نیز معروف میباشد.
انواع یاقوت قرمز
انواع یاقوت سرخ را اغلب مطابق با مکان تولید و منشأ استخراج آن، دسته بندی می نمایند. بر این اساس انواع گوناگون یاقوت سرخ بصورت زیر می باشند:
یاقوت سرخ برمه (میانمار)
یاقوت سرخ برمه، نوع خیلی خوب و باکیفیت این سنگ قیمتی می باشد و یکی از بهترین انواع یاقوت موجود در جهان است. این یاقوت به دلیل وجود مقدار زیادی کروم، رنگ قرمز عمیقی دارد. و معمولا از قرمز مایل به قهوه‌ای تا قرمز خونی متغیر بوده. با اینکه معمولا یاقوت های جهان لکه دار هستند. اما یاقوت های برمه کم ترین لکه را در بین انواع یاقوت دارند. سایه قرمز عمیق در انواع یاقوت های برمه از مقادیر زیادی کروم موجود در آن ها ناشی می گردد. یاقوت های درشت و باکیفیت قدیمی برمه می توانند ارزشی معادل میلیون ها دلار داشته باشند.
سنگ روبی تایلند
یاقوت های تایلند درست بعد از یاقوت های برمه مقام دوم را به خود اختصاص می دهند. انواع یاقوت های تایلند سرشار از عناصر آهن و کرومیوم می باشند. آنها در رنگ های تیره تر و دارای مقادیر اندکی تن رنگ قهوه ای و در نگ سرخ متمایل به قرمز وجود دارند. اغلب این یاقوت ها از ناحیه ای در جنوب بانکوک قابل دستیابی هستند. و به آنهایی که رنگ قهوه‌ا ی یا شرابی دارند، گاهی اوقات یاقوت های سیاه گفته می‌شود. این نوع یاقوت‌ها بیشتر از استان‌های ترات و چانتابوری به دست آمده و تقریباً همیشه تحت عملیات حرارتی قرار می‌گیرند.
یاقوت سرخ ویتنام
یاقوت سرخ ویتنام کیفیتی مشابه یاقوت برمه ای دارد. دو منطقه اصلی که یاقوت در آن یافت می شود. Nghe و Yan Bai است. اگرچه یاقوت های استخراج شده در ویتنام از لحاظ کیفیت خیلی بالا می باشند. ولی این کشور یک منبع غیرقابل پیش بینی یاقوت سرخ می باشد. به این معنا که همیشه نمی توانید در آن یاقوت بیابید. حدود ۳۰ درصد روبی و سفایر صورتی که از ویتنام استخراج می گردد. قابل تراش فست می باشد و سنگ های تراش خورده تا اندازه ی ۲-۳ قیراطی را تولید می نماید.
یاقوت سرخ هند
یاقوت سرخ از گذشته های باستان، سنگ قیمتی محبوب هندیان است و تا پیش از قرن بیستم ارزش بیشتری نسبت به الماس برای آن قائل بودند. یاقوت هندی که اغلب در مناطقی همانند Mysore و Orissa پیدا می شود. دارای بریدگی ها و رنگ هایی خیلی اصیل می باشد که موجب جذابیت و ارزش بیشتر آن می شود. جنوب هند و کشمیر منابعی غنی از یاقوت می باشند. از لحاظ کیفیت یاقوت های کشمیری از کیفیت بالایی برخوردار هستند. و دارای استاندارد زیادی هستند. قیمت یاقوت سرخ هند از انواع ماداگاسکار و برمه ارزان تر میباشد.
سنگ روبی افغانستان
از قرن اول میلادی در افغانستان یاقوت سرخ استخراج گردیده است. یاقوت استخراج شده در افغانستان از رنگ روشن تا قرمز تیره متغیر بوده. ذخایر اصلی مناطق بدخشان و جاگدالک هستند. یاقوت های جاگدالک از رنگ های کم رنگ تا قرمزهای عمیق تشکیل می شود و خصوصیاتی دارند که در هیچ جای جهان یافت نمی شوند.
یاقوت سرخ ماداگاسکار
یاقوت سرخ ماداگاسکار در بازار به طور کامل جدید است. آن ها با در رنگ قرمز و ته رنگ های نارنجی و صورتی وجود دارند. اگرچه یاقوت های ماداگاسکار در صحنه جدید می باشند ولی به علت ترکیب رنگ های بی نظیرشان در صدر فهرست قرار دارند. یاقوت در دو منطقه اصلی این کشور به این منظور که Vatomandry و Andilamena پیدا می شود.
یاقوت قرمز آفریقا
یاقوت سرخ برای اولین بار در شرق آفریقا کشف گردید. یاقوت سرخ آفریقایی، یک سنگ مقاوم با سایه های قرمز زیبا می باشد. یاقوت های آفریقایی اغلب به رنگ ارغوانی تا قرمز تیره مشاهده می شوند. با این حال بهترین رنگ یاقوت های آفریقایی رنگ قرمز تیره است.
یاقوت سرخ سریلانکا
تولید سالانه یاقوت سرخ در سریلانکا چندان زیاد نمی باشد، ولی همان تعداد محدود هم بسیار خیره کننده می باشند. اغلب انواع یاقوت سرخ سریلانکا رنگ صورتی دارند و بسیار محبوب هستند.
سنگ روبی موزامبیک
موزامبیک یک کشور اصلی در تولید یاقوت می باشد که دارای یاقوت های ستاره ای است که در مونت پوز در بخش شمالی کشور پیدا می شود، و.لی در عین زیبایی، از کیفیت یاقوت برمه ای برخوردار نیستند. بطور کلی رنگ آن ها از قرمز مایل به ارغوانی تا قرمز، گاهی با هاله نارنجی هستند.
خواص یاقوت قرمز
یاقوت سرخ، سنگ ماه تولد تیر می باشد. این سنگ دارای خواص مختلفی است که از جمله می توان به تقویت بینایی و تنظیم جریان خون در ناحیه چشم ها اشاره داشت. یاقوت سرخ علاوه بر اینکه انرژی متولدین ماه تیر را افزایش می دهد، موجب افزایش شهامت آنها هم می شود. همچنین برای درمان بیماری های قلبی، تنظیم جریان خون و تقویت کلیه ها خیلی مفید میباشد. این جواهر ارزشمند، فشار خون پایین را افزایش داده و حالت ضعف و ناتوانی را از بین می برد. سنگ روبی حامی خوبی در مقابل نیروهای منفی محسوب می گردد. قلب را از عشق به خود و آینده لبریز می نماید. اغلب در حالت تمرکز باعث پرورش نیروها و انرژی های معنوی می شود. به همین علت، انرژی هایی که جهت رشد شخصیت مهم می باشند را تقویت می نماید. این سنگ به صاحب خود قدرت، حس سرزندگی و شهامت می دهد.
جهت تسهیل روند متابولیسم بدن از یاقوت سرخ مورد استفاده قرار میگیرد. این سنگ همچنین به اعصاب و غده تیموس نیرو می بخشد. نقش بسزایی هم در رفع مشکلات اضافه وزن، بیماری های طحال و سرطان خون ایفا می نماید.
مطابق با بعضی دست نوشته های باستانی، سنگ یاقوت به حمایت از آرزوها و رها کردن وابستگی ها یاری می کند. و مانع از خیانت و بی وفایی شریک زندگی می شود. هندوهای باستان معتقد بودند که یاقوت ها نشانه محافظت از شر و اهریمن می باشند ولی در حال حاضر، یاقوت به سمبل عشق و اشتیاق مبدل گردیده است. همچنین، سربازان چینی در دوران باستان در زره خود یاقوت داشتند و این سنگ برایشان خیلی ارزشمند بود. در حال حاضر بیشتر یاقوت ها در آفریقا و آسیای جنوب شرقی استخراج می گردند.
از دیگر قابلیت هایی که برای یاقوت سرخ ذکر گردیده می توان به روشن بینی، مبارزه با روند پیری، جلوگیری از لخته شدن خون، پیشگیری از سکته، درمان دردهای قاعدگی در زنان، درمان ناتوانی های جنسی و آسان شدن زایمان اشاره نمود. این سنگ خوشبختی، شادی و عشق را به صاحب خود هدیه می نماید.
نکات مهم درباره ی استفاده از یاقوت سرخ
- انگشتر یاقوت را از تماس با مواد خوراکی همچون آب لیموترش، سس کچاپ و سرکه دور نگه دارید.
- برای اینکه طلا و جواهرات با نگین یاقوت همیشه تمیز بماند بهتر است پس از آرایش و پوشیدن لباس ها آن را استفاده نمایید. این سنگ قیمتی را از مواد آرایشی و اسپری مو و عطر دور نگه دارید.
- انگشتری که سنگ یاقوت سرخ دارد را تنها در حالتی در کیسه یا جعبه بگذارید که مطمئن باشید خشک است. و هیچ نم و رطوبتی روی سطح آن وجود ندارد.
- شما می توانید از سیستم اُلتراسونیک جهت تمیز نمودن یاقوت سرخ استفاده نمایید. ولی بایستی بدانید در بعضی جواهرات، مانند انگشتر ممکن است بعد از این روش تمیزکاری، پایه های انگشتر استحکام خود را از دست بدهند.
- بهترین و مناسب ترین روش برای شستو شوی جواهرات با نگین روبی (یاقوت سرخ) استفاده از آب و صابون می باشد.
دانستنی‌های جالب در مورد سنگ روبی
- یاقوت سرخ حسی از قدرت را در شخص بوجود می آوردو. و اگر این به درستی اداره نشود، میتواند به خشم یا افکار خودخواهانه بیانجامد.
- دیدن یاقوت قرمز در خواب به معنای ورود شانس یا ثروت به زندگی شما است.
- یاقوت قرمز سنگ فوق العاده ای جهت وارد نمودن شور و هیجان به زندگی می باشد.
- سنگ روبی جهت پاکسازی خون از سموم، تقویت سیستم گردش خون و مبارزه با عفونت های داخلی موثر می باشد.
- یاقوت های برمه (میانمار) نادرترین و کمیاب ترین نوع در میان یاقوت های سرخ می باشند.
- یاقوت های تایلند گوهرهایی استثنایی می باشند که درست پس از یاقوت های برمه مقام دوم را به خود اختصاص می دهند.
- در ۱۳ می ۲۰۱۵ یاقوت کمیاب Sunrise، از مجموعه خصوصی کارتیه در حراج ژنو Sotheby، به مبلغ ۳۰.۴۲۰.۰۰۰ دلار فروخته شد که تاکنون این رکورد بی رقیب باقی مانده است.
کلام آخر
در این مطلب توضیح دادیم که روبی یا سنگ یاقوت قرمز یکی از سخت ترین سنگ های قیمتی در دینا می باشد. انواع گوناگون آن از یاقوت سرخ برمه گرفته تا یاقوت های آفریقا، تایلند و سریلانکا را نیز معرفی نمودیم. در آخر هم یادآوری می نماییم که برای خرید زیورآلات با سنگ قیمتی می توانید به فروشگاه اینترنتی مایند آپ مارکت سر بزنید و محصول دلخواه خود را سفارش دهید.