سوگیلیت (Sugilite)

یک کانی کمیاب و یک سنگ قیمتی می باشد. که معمولا به دلیل رنگ های صورتی تا ارغوانی پر رنگ خود شناخته می شوند. سنگ سوگیلیت برای نخستین بار در سال 1944 کشف شد. بعد از یافتن مقادیر تجاری سوگیلیت با کیفیت گوهری در معدن وسلز در آفریقای جنوبی، تا سال 1979 وارد بازار جواهرات و جواهرات نشد.

تعداد بسیار اندکی از مصرف کنندگان جواهرات با سوگیلیت آشنا هستند. چرا که نوع گوهر این کانی کمیاب است. تنها در مقادیر کم موجود می باشد. سابقه تجاری کوتاهی داشته و هیچگاه به اندازه کافی تبلیغ نشده است. نمونه های با کیفیت قابل توجه کلکسیونرهای گوهر سنگها و یا گوهرتراشان می باشند.

تاریخچه سوگیلیت

سنگ سوگیلیت نخستین بار در سال 1944 در یک پاره‏ژرف‏سنگ کوچک در جزیره ایواگی، جنوب غربی ژاپن بوسیله زمین شناسان ژاپنی کن-ایچی سوگی (Ken-ichi Sugi) و ام. کوتسونا کشف شد. بلورهای یافت شده ریز و زرد بوده و ارزش گوهری نداشتند. آنها این کانی را شناسایی نکردند. اما مطابق با قابلیت های اپتیکی آن را به عنوان یک کانی شبیه یودالیت توصیف نمودند.

در محل جزیره ایواگی، سوگیلیت در یک سینیت ائوژیرین رخ داده است. و سه تا هشت درصد حجم سنگ را تشکیل می دهد. در سال 1955 چند بلور منشوری صورتی تیره در مرکز هند یافت شد. با این حال این سنگ قابل برش نمی باشد. در سال 1975 یک مته نمونه بردار از یک معدن منگنز در نزدیکی هوتازل، آفریقای جنوبی، رگه نازکی از سوژیلیت را نشان داد.

این سنگ دارای مقدار کافی منگنز بوده است که به آن رنگ ارغوانی تیره انتقال نموده. این ذخایر کوچک ولی قابل توجه به نخستین منبع سوگیلیت با کیفیت جواهر تبدیل شد. و پیوند معروف این گوهر را با رنگ ارغوانی شروع کرد. (بعضی از نمونه ها می توانند به رنگ آمیتیست مثل نزدیک شوند). در سال 1976 نوبوهید موراکامی و دیگران اولین شرح مفصلی از شیمی و ساختار این کانی را منتشر کردند. آنها پس از مرگ این کانی معدنی را به افتخار کن ایچی سوگی (1901-1948) “سوگلیت” نامیدند.

مشخصات سنگ سوگیلیت

سوگیلیت یک کانی معدنی لیتیوم سیلیکات سدیم پتاسیم است. مقادیر خیلی کمی منگنز رنگ صورتی تا ارغوانی را تولید می نماید. ترکیب سوگیلیت متغیر است به این دلیل که آهن، منگنز و آلومینیوم می توانند جایگزین همدیگر شوند. این سبب می شود که رنگ و سایر قابلیت های سوگیلیت متغیر باشد. حرارت دهی ممکن است رنگ نوع تیره آن را روشن تر سازد.

دامله ها، مهره ها و مجسمه های کوچک متداول ترین اقلامی هستند. که از سوگیلیت به وجود می آیند. با سختی 5.5 تا 6.5 در مقیاس موس، سوگیلیت به بهترین وجه در آویزها، گوشواره ها، سنجاق سینه ها و دیگر مواردی که در معرض سایش یا ضربه نیستند به کار برده می شود. هنگامی که در انگشترها و دستبندها مورد استفاده قرار میگیرد. سوگیلیت باییستی در پایه ای باشد که از آسیب حفاظت شود. و صاحب آن بایستی از این واقعیت آگاه باشد که این یک گوهر شکننده می باشد.

بهترین قطعات سوگیلیت سفت اغلب در جواهراتی زیبا یافت می شود. با این حال مقادیر فزاینده ای از سوگیلیت در جواهرات بومی نقره‌ استرلینگ و فیروزه که در جنوب غربی ایالات متحده پرطرفدارند می توان یافت. اغلب در طرح های خاتم کاری و به عنوان سنگ های ثانویه کوچک مورد استفاده قرار می گیرند.

قطعات سوگیلیت که به منظور برش خیلی ریز هستند. یا کم تر ارزش تراش دارند. معمولا خرد می شوند. با رزین مخلوط می شوند. و به شکل بلوک ریخته می شوند. سپس بلوک ها را به شکل اسلب برش می دهند. و برای تراش مهره ها و نگین های دامله به کار می گیرند. در مورد فیروزه نیز با فرآیندی مشابه ساخته می شوند.

معادن سنگ سوگیلیت

سنگ سوگیلیت تنها در چند مکان در سراسر جهان اتفاق می افتد. تولید سنگ سوگیلیت با کیفیت گوهری تنها در مقادیر قابل توجهی از ذخایر منگنز چینه‌ سان در آفریقای جنوبی انجام می شود. همچنین سنگ سوگیلیت در مقادیر کم به عنوان کانی اولیه در سنگ های آذرین و به عنوان کانی ثانویه در سنگ مرمر یافت می شود.

ذخاير منگنز مشابه آفريقاي جنوبی در دیگر كشورها (هند، برزيل، غنا ، استرالیا، کانادا، تاجیکستان) وجود دارد. ولی هيچ کدام از اين منابع به عنوان توليد كننده تجاری سوژيليت شناخته شده نيستند. سنگ سوگیلیت در نزدیکی Mont St. Hilaire، کانادا یافت می شود. فاگیونا، ایتالیا؛ نیو ساوت ولز، استرالیا و ایالت مادایا پرادش در مرکز هند از دیگر منابع آن هستند.

نام های تجاری این سنگ زیبا

در حال حاضر بیشتر سنگ سوگیلیت هایی که بعنوان نمونه های راف گوهری یا کلکسیونی وارد بازار می شوند. از چند معدن در میدان منگنز کالاهاری، استان کیپ شمالی، آفریقای جنوبی هستند. مواد گوهری از معدن وسلز (Wessels) تحت نام های گوناگونی از جمله Lavulite و Royal Azel به بازار عرضه شده اند.

موادی که اکثر رنگ اسطوخودوس دارند تا بنفش، گاهی اوقات “رویال لاوولیت Royal Lavulite” می نامند. هوتازل، آفریقای جنوبی الهام‌بخش اسامی مثل رویال آزل و رویال لازل است. خود معدن Wessels نیز نام “Wesselite” را الهام گرفته است. گاها نام « Cybelene» نیز به برخی سوگیلیت‌ ها داده می‌ شود که احتمال اشاره به الهه کیبل و آتیس و ارتباط آن با گل بنفشه داشته باشد.

بدل سنگ سوگیلیت

بدل و مواد کامپوزیت ساخته شده تحت نام سوگیلیت در بازار به وفور یافت می شود. این اقلام اغلب بدون افشا به مشتری فروخته می شوند. خیلی از سوگلیت های تقلیدی نیز بعنوان مصنوعی برچسب گذاری شده اند. این احتمال وجود دارد که فروشندگان از هر چه که می فروشند بی اطلاع باشند.

موسسه گوهرشناسی آمریکا گزارش می دهد که مرمر رنگ شده و کوارتزیت رنگ شده بعنوان بدل سنگ سوگیلیت استفاده شده است. GIA همچنین در مورد مهره های بنفش که بدل متقاعد کننده ای از سوگلیت بودند گزارش داد. آزمایش پیشرفته مهره ها نشان داد که آن ها از سرپانتین رنگ شده ساخته شده است. این گوهر سنتتیک ندارد.

ارزشگذاری سنگ سوگیلیت

در خارج از آسیا خریداران جواهرات خاص علاقه بسزایی به سوگلیت ها نشان نداده اند. احتمالا استفاده‌ کنندگان جوان‌ تر در آمریکای شمالی و دیگر نقاط جهان، رنگ برجسته و چشمگیر این سنگ را جذاب‌ تر بدانند. البته کمیاب بودن آن ممکن است برای کلکسیونرها جذاب باشد.

اصلی ترین عامل در درجه بندی سوگیلیت رنگ است. پررنگ ترین رنگ بالاترین گرید را دریافت می نماید. ظاهر خالدار تحت بررسی موشکافانه بر ارزش کلی تأثیر ندارد. مشروط بر اینکه رنگ کلی پررنگ باقی بماند. با این حال مناطق روشن تر مخلوط با بنفش تیره ارزش را کاهش می دهد. سوگیلیت در اندازه های نسبتا بزرگ موجود است. سنگهای بیش از ده قیراط رایج هستند و هیچ ارزش اضافی برای هر قیراط دریافت نمی کنند.

سنگ سوگیلیت شفاف هنوز به مقدار کافی به منظور تعیین ارزش بازار در دسترس نیست. خیلی از موادی که “سوگیلیت” نامیده می شود. و برای ساخت جواهرات به کار می رود. مخلوطی طبیعی از سوگیلیت و دیگر مواد معدنی می باشد. که گاهی اوقات سوگیلیت یک بخش جزئی است. در صخره های نزدیک جایی که سوگیلیت پیدا می شود. گاهی اوقات کلسدونی ارغوانی با ذرات معلق سوگیلیت را میتوان یافت. این سنگ می تواند زیبا باشد و شبیه جم سیلیکا می باشد.

راهنمای خرید سوگیلیت

کسی که علاقمند به خرید جواهرات سنگ سوگیلیت می باشد. بایستی با آن آشنایی کامل داشته باشد. شرایطی که ممکن است با آن مواجه شوید در ادامه ذکر شده اند:

سوگیلیت طبیعی

اگر نمونه ای که دیدید سوگیلیت طبیعی باکیفیت باشد، سنگ های تراش خورده آن معمولا با بالاترین قیمت به فروش می رسند. و رنگ جذاب و یکنواختی، فاکتور مهمی در ارزش گذاری آن می باشد.

مخلوطی طبیعی از سوگیلیت و سایر مواد معدنی

اگر با چنین موری مواجه شوید. این نوع مواد می توانند جذاب و مطلوب باشند. رنگ، طرح و ظاهر آنها فاکتور مهمی در ارزشگذاری آن ها هستند. اما این نمونه ها با قیمت کم تری نسبت به سوگیلیت هایی که یک دست و بدون ناخالصی هستند. به فروش می رسند.

کامپوزیت ساخته شده توسط انسان از سوگیلیت خرد شده و رزین (بلاک سوگیلیت)

این نمونه های ساختگی اگرچه جذاب هستند. ولی با قیمت های بسیار کمتری نسبت به سوگیلیت های طبیعی با رنگ و ظاهر مشابه به فروش می رسند. اگر سوگیلیت را دوست دارید. اگر ظاهر قطعه را دوست دارید. و اگر از کالایی که از سوگیلیت خرد شده به هم چسبیده است با رزین ساخته شده اند. و احتمالاً بوسیله سازنده، رنگ آن تقویت شده است. مشکلی ندارید. می توانید آن را بخرید.

برخی از خریداران مطلقاً این مواد را نمی خواهند. آنها خواهان سوگیلیت طبیعی هستند. اما، اگر این محصول را دوست داشته باشید و فروشنده شما چیزی را که می‌خرید را فاش کند، هیچ اشکالی ندارد. متأسفانه، برخی از فروشندگان این کامپوزیت را به عنوان “sugilite” برچسب گذاری می کنند و نمی دانند یا نمی خواهند که ماهیت واقعی آن را افشا کنند.

یک سنگ طبیعی که سوگیلیت نیست، بلکه رنگ شده و به شکل سوگیلیت (بدل) تبدیل شده است:

در این مقاله به گزارش‌ هایی از GIA در مورد افرادی که سنگ مرمر، سرپانتین و کوارتزیت را با رنگ کردن شبیه به سوگیلیت می‌ کنند. اشاره می‌ نماید. خرید این مدل ها مشکلی ندارد به شرطی که بدانید سوگیلیت نمی خرید. و فروشنده به شما این مسئله را بازگو نماید.

بدل کاملا مصنوعی سوگیلیت

یک ماده ساخته شده بوسیله انسان که حاوی سوگیلیت نیست. این ماده ساخته دست بشر می باشد. که با هدف شبیه بودن به سوگیلیت تولید می شود. این می تواند از سرامیک، پلاستیک، شیشه یا مواد دیگر ساخته شود. این یک سوگلیت بدلی است که بایستی با قیمت خیلی کمتری نسبت به اقلام مشابه از دسته‌ های بالا به فروش برسد. هیچ چیز طبیعی در این ماده وجود ندارد. اما اگر آن را دوست دارید. خرید آن ایرادی ندارد. مشکل هنگامی اتفاق می افتد که فروشنده نتواند فاش نماید که این یک بدل ساخته دست بشر است. و صرفاً آن را به عنوان “سوگیلایت” تبلیغ می کند.

با احتیاط خرید کنید. تنها مطابق با بینایی تشخیص تفاوت میان موارد بالا بعضا می تواند دشوار باشد. خیلی از موارد با تست غوطه وری در استن به مدت 20 دقیقه و سایش آن با پنبه می تواند آثار رنگ شده نمایان کند. میکروسکوپ، طیف‌ سنجی، تعیین وزن مخصوص، و آزمایش ضریب شکست می‌ تواند به جدا سازی سوگیلیت از خیلی از موارد مشابه کمک کند. اگر پول زیادی برای یک سنگ سوگلیت خرج می نمایید. بایستی هویت آن بوسیله آزمایشگاه گوهرشناسی تایید شود.