سنگ بریل
سنگ بریل از برجسته ترین خانواده گوهرها است، که انواع گوناگونی دارند از جمله : زمرد سبز، آکوامارین، بیکسبیت، هلیودور، مورگانیت و گوشنیت همه انواع سنگ بریل از جنس سیلیکات برلیوم آلومینیوم هستند. و سختی میان 7.5 تا 8 را دارا می باشند. تفاوت اساسی انواع سنگ بریل ها در میزان شفافیت و وضوح آن ها است.
زمرد سبز، سنگ بریل
معروف ترین و گران ترین نوع سنگ بریل، زمرد سبز می باشد. که دارای ناخالصی های متعدد و شفافیت کم است. ولی محبوبیت زیاد آن به علت رنگ سبز خوشرنگی که دارد است. این رنگ سبز ناشی از حضور کروم است و باعث شادابی و طراوت می شود.
آکوامارین
به دلیل حضور عنصور آهن، رنگ آن شبیه آب دریا است. منبع آکوامارین بیشتر در برزیل می باشد.
مورگانیت
اسم آن از J.P.Morgan (کلکسیون دار بزرگ آمریکایی)، گرفته شده است. و رنگ آن صورتی ملایم تا بنفش است. منبع مورگانیت سنگ بریل بیشتر در افغانستان می باشد.
هلیودور
رنگ هلیودور، زرد، لیمویی و طلائی است که رنگ طلائی آن از وضوح و شفافیت بی نظیری برخوردار می باشد. گفته می شود منابع آن در برزیل و ماداگاسکار و… می باشد.
بیکسبیت
نوع قرمز تمشکی رنگ بریل، بیکسبیت نام دارد که گوهری کمیاب می باشد. منبع آن تا الان، در ایالت یوتا آمریکا یافت شده است.
گوشنیت
نوع بدون رنگ سنگ بریل، گوشنیت است که اسم خود را، به دلیل حضور در منطقه گوشن (Goshen) در ماساچوست گرفته است. جواهر کریسوبریل برخلاف نام خود، عضوی از خانواده بریل نمی باشد، به دلیل اینکه ترکیب شیمیایی آن متفاوت می باشد ولی ظاهرش مشابه بریل طلائی می باشد. معروف ترین این جواهر، الکساندریت نام دارد.
بریل (Beryl)
- بریل یکی از مهم ترین انواع سنگ های قیمتی می باشد.
- این سنگ به وفور در اشکال معدنی پیدا می شود ولی به ندرت بصورت سنگ قیمتی کشف می شود.
- گونه های شفاف این سنگ تحت عنوان “بریل قیمتی” شناخته می شوند.
- اصلی ترین عضو خانوادۀ بریل، زمرد سبز است که بعد از آکوامارین آبی در رتبه ی دوم قرار دارد.
- اگرچه بریل یکی از مهمترین انواع سنگ های معدنی است، بریل طلایی هنوز در بین افراد معروف نشده است.
- بقیه ی انواع بریل شامل “مورگانیت” صورتی، سفید، و بی رنگ، و “goshenite” است.
بریل طلایی
بریل طلایی برخی مواقع تحت عنوان “هلیودور” نیز شناخته می شود. ولی خیلی از افراد معتقدند این دو یکسان نیستند و دو سنگ گوناگون هستند. هلیودور اغلب سبک و روش است و رنگ سبز- زرد شفاف تری دارد در صورتی که بریل طلایی بیشتر لیمویی پر رنگ می باشد.
اگرچه از آن جایی که هیچ تمایز آشکاری میان این دو سنگ وجود ندارد اغلب این دو را یک سنگ در نظر می گیرند. در حال حاضر نام تجاری هلیودور بندرت به کار می رود. بریل در خالص ترین حالت خود، به طور کامل بی رنگ می باشد. ناخالصی ها و عناصر رنگی که در بریل بی رنگ پیدا می شوند موجب رنگ ها مختلف این سنگ می گردد. رنگ بریل طلایی بعلت ناخالصی های آهنی است که در آن وجود دارد. بدون این عوامل و ناخالصی ها، بریل بیشتر به علت سختی و دوام آن معروف است.
تشخیص بریل
سنگ های قیمتی گوناگونی وجود دارند که به بریل طلایی شبیه هستند و شامل آپاتیت، کوارتز، فلدسپارت، توپاز، و تورمالین می باشند. اگرچه بریل اغلب با یک آزمایش ساده از دیگر سنگ ها متمایز می شود. یکی از ساده ترین روش های شناسایی این سنگ آزمایشِ گرانش (تراکم) و سختی آن است. بریل از آپاتیت، کوارتز، و فلدسپارت سخت تر است و کمی از توپاز نرم تر می باشد.
بریل، توپاز، و تورمالین سیستم کریستالی و شکل گیری مشابهی دارند. ساختار کریستالی تورمالین اغلب رشته ای است. توپاز شکست کاملی دارد، و رشت های هشت وجهی دارد در حالیکه بریل ساختار کریستالی هشت وجهی دارد که براحتی قابل تشخیص می باشد.
مبدا و منبع گزپتی
گونه های بریل برزیلی، به دلیل کیفیت بالایشان شناخته شده هستند. بریل برزیلی اغلب بسیار شفاف است و بزرگ تر از بقیه ی انواع بریل می باشد. بقیه ی منابع اصلی شامل ماداگاسکار، نامیبیا، سریلانکا، نیجریه، و زیمباوه می باشند. آکوامارین سنگ تولد ماه مارچ است و بیشتر در برزیل، و کارور هندوستان پیدا می شود.
بریل های دارای شهرت جهانی
در سال 1913، اولین منبع مهم بریل طلایی در نامیبیا توسط یک شرکت حفر سنگ آلمانی کشف شد. مادۀ کشف شده هیلیدور نامیده شد که واژه ای یونانی به معنی “هدیۀ خورشید” می باشد. Lucas von Cranach یکی از معروفترین جواهرسازان آن زمان باید برای قیصر ویلهلمِ دوم امپراتور آلمانی پروس، جواهر بی نظیری را می ساخت.
به همین علت بود که بریل طلایی بسیار معروف شد. اگرجه پس از جنگ، همه هلیودور را فراموش کردند. یکی از بزرگترین قطعات سنگ بریل 2054 قیراط است که بریل طلایی می باشد. این سنگ قیمتی با ارزش در “سالن سنگ های قیمتی” واشنگتن و در موسسۀ اسمیتسونیان قرار دارد.
وضوح و درخشش
- بریل بصورت طبیعی می تواند از شفاف تا مات باشد.
- کیفیت سنگ قیمتی بریل شفاف می باشد.
- ناسرگی ها در بریل طلایی کم هستند و اغلب صاف و صیقلی می باشند.
- بریل طلایی زمانیکه بُرش داده شود و براق گردد، درخشش بسیار زیادی دارد.
ویژگی های سنگ شناسی بریل
- فرمول شیمیایی Al2Be3Si6O18 ، سیلیکات آلومینیوم بریلیوم
- ساختار کریستال شش ضلعی، منشور شش ضلعی
- رنگ سبز زمردی، سبز-زرد
- سختی 7 و نیم تا 8 بر اساس مقیاس موهس
- ضریب شکست 1.565 تا 1.602
- تراکم/ چگالی 2.67 تا 2.78
- شکافتگی نا مشخص
- شفافیت شفاف تا مات
- انکسار مضاعف 0.0006 –
- درخشش شیشه ای تا مومی